Update wetsvoorstel toezicht gelijke kansen bij werving en selectie
De Tweede Kamer stemde in maart 2023 in met het wetsvoorstel ‘toezicht gelijke kansen bij werving en selectie’. Het voorstel ligt nu ter behandeling in de Eerste Kamer. Het wetsvoorstel is onderdeel van een breder plan om arbeidsmarktdiscriminatie aan te pakken. Het NIP is betrokken bij deze plannen en heeft input geleverd op de consultatie voor het wetsvoorstel.
Kern wetsvoorstel
Demissionair minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Karien van Gennip, heeft afgelopen week de vragen die de Eerste Kamer had over het wetsvoorstel beantwoord. In haar beantwoording geeft de minister aan dat de kern van het wetsvoorstel is dat werkgevers een werkwijze dienen op te stellen die gelijke kansen biedt bij werving en selectie. Op deze manier wordt discriminatie bij werving en selectie aan de voorkant tegengegaan. De Nederlandse Arbeidsinspectie krijgt hierbij een handhavende rol.
De regering is van mening dat deze wetgeving nodig is om de aanpak van arbeidsmarktdiscriminatie verder te brengen. Het wettelijk uitgangspunt bij werving en selectie is gelijke behandeling. Kenmerken als nationaliteit, geslacht, migratieachtergrond, leeftijd of seksuele oriëntatie mogen daarbij geen rol spelen. Diverse onderzoeken laten echter zien dat arbeidsmarktdiscriminatie nog steeds een veel voorkomend probleem is. De regering is van mening dat dit stevig dient te worden tegengegaan.
De minister geeft verder aan dat de regering bewust gekozen heeft voor een vormgeving van het wetsvoorstel die zoveel mogelijk balans houdt tussen duidelijke normen enerzijds en autonomie in het proces van werving en selectie van de werkgever anderzijds. De impact van de wet zal geëvalueerd worden. Vijf jaar na inwerkingtreding zal het wetsvoorstel worden geëvalueerd.
Meenemen expertise uit de Arbeids- en Organisatiepsychologie
De minister verwijst in haar beantwoording naar psychologisch onderzoek over de waarde van een objectieve selectieprocedure, middels bijvoorbeeld gestructureerde gespreksvoering en beoordeling. Ze verwijst hierbij ook naar lab-studies waaronder die van arbeids- en organisatiepsychologen Janice Odijk, Annemarie Hiemstra en Marise Born.
Verplicht voor psychologen werving en selectie
Het wetsvoorstel verplicht werkgevers en intermediairs (inclusief psychologen die actief zijn in de werving en selectie) om een werkwijze te hebben die gericht is op het voorkomen van discriminatie bij werving en selectie van werknemers. Werkgevers met 25 of meer werknemers moeten deze werkwijze schriftelijk vastleggen.
Belangrijk is ook dat de werkgever de werkwijze in de praktijk dient toe te passen. De Arbeidsinspectie kan de toepassing van de werkwijze toetsen door hierover in gesprek te gaan met de werkgever, bij de werving betrokken personeel en bijvoorbeeld ook leden van de ondernemingsraad of individuele werknemers. In het huidige voorstel staat verder dat intermediairs een meldplicht krijgen als zij een discriminerend verzoek van een opdrachtgever krijgen.
Vragen Tweede Kamerleden
16 januari 2024 was de deadline voor vragen over het ontwerpbesluit vanuit Tweede Kamerleden. De fractie GroenLinks-PvdA, VVD, NSC, D66, SP en SGP hebben vragen en/of opmerkingen aangeleverd. Bijvoorbeeld over het eventueel schrappen van de meldplicht voor intermediairs, over de regeldruk voor werkgevers door dit wetsvoorstel en over de mogelijk indirecte discriminatie door geautomatiseerde systemen. Verwacht wordt dat de minister hier de komende weken een reactie op zal geven.