Klinisch psycholoog
De klinisch psycholoog is één van de twee wettelijk erkende specialisaties van de gezondheidszorgpsycholoog (artikel 14 Wet BIG). Dat betekent onder andere dat de beroepstitel ‘klinisch psycholoog’ beschermd is: alleen professionals die na de universitaire opleiding psychologie of gedragswetenschap, de tweejarige opleiding tot gz-psycholoog en daarna de vierjarige specialisatie tot klinisch psycholoog met goed gevolg hebben afgerond, mogen zich wettelijk ‘klinisch psycholoog’ noemen. Nederland telde op 1 mei 2023 ongeveer 2.250 klinisch psychologen (bron: CIBG).
Wat doet een klinisch psycholoog
De klinisch psycholoog is specialist op het terrein van de psychologie in de gezondheidszorg. Dit betekent dat zij worden ingezet bij diagnostiek en behandeling van patiënten met complexe, en/of minder vaak voorkomende psychische problematiek. Vaak gaat het om meervoudige psychische aandoeningen die meerdere domeinen van het functioneren kunnen betreffen. De klinisch psycholoog is een scientist-practitioner, die in staat is wetenschappelijke kennis te vertalen naar de praktijk en op wetenschappelijke wijze te reflecteren op zijn werk.
De klinisch psycholoog heeft als clinicus, scientist-practitioner en zorgmanager doorgaans een leidinggevende, sturende en beleidsbepalende rol op het gebied van de behandeling van patiënten met complexe psychische problematiek, vaak als regiebehandelaar. Daarnaast houdt hij/zij zich bezig met de ontwikkeling en verspreiding van nieuwe wetenschappelijke en professionele kennis op zijn vakgebied. Een deel van de klinisch psychologen is actief betrokken bij wetenschappelijk onderzoek. Veel klinisch psychologen vervullen leidinggevende functies en zijn betrokken bij innovaties in de zorg.
Maak kennis met een klinisch psycholoog (video)
Werkvelden/werkplekken
De klinisch psycholoog en klinisch neuropsycholoog zijn binnen de somatische en geestelijke gezondheidszorg gepositioneerd als specialist tussen de medisch specialisten, vergelijkbaar met ziekenhuis apothekers, klinisch chemici en klinisch fysici, als gelijkgestelde beroepsbeoefenaar. Ongeveer driekwart is werkzaam in een ggz-instelling en/of in de vrijgevestigde praktijk (vaak in combinatie). Eén op de zes klinisch psychologen werkt in een algemeen of academisch ziekenhuis. Daarbuiten komen we klinisch psychologen tegen op tal van andere plaatsen in de gezondheidszorg, bijvoorbeeld in revalidatie instellingen, ouderenzorg of jeugdzorg, instellingen voor forensische zorg en verslavingszorg.
Kamer Specialisten
Binnen het NIP zetten de klinisch psychologen zich in voor het verbeteren van de kwaliteit van de gezondheidszorg. Onze kamer Specialisten is het enige landelijke gremium dat zich specifiek inzet voor de belangenbehartiging en ontwikkeling van de positie van de psychoog specialisten in brede zin. Lees hoe zij dat doen.
Opleiding tot klinisch psycholoog
De specialisatieopleiding tot klinisch psycholoog duurt vier jaar. Deze opleiding bestaat uit een combinatie van wetenschappelijke kennis aangevuld met praktijkervaring binnen de patiëntenzorg. De opleiding kan ook in deeltijd gevolgd worden.
Na de KP-opleiding kan een gz-psycholoog zich als klinisch psycholoog laten inschrijven in het BIG-register. Omdat de opleiding onder meer de volledige opleiding tot psychotherapeut omvat, kan een klinisch psycholoog zich ook laten registreren als psychotherapeut (artikel 3 wet BIG).
Herregistratie
Klinisch psychologen moeten zich elke vijf jaar laten herregistreren.
Je komt in aanmerking voor herregistratie als klinisch psycholoog als je in de afgelopen vijf jaar minimaal 4.160 uren hebt gewerkt als klinisch psycholoog (waarvan minimaal 3.120 uren patiëntgebonden werkzaamheden). Dit is de werkervaringseis. Daarnaast dien je minimaal 200 punten besteed te hebben aan deskundigheidsbevordering, waarvan minimaal 100 punten aan bij- en nascholing, minimaal 25 punten aan intercollegiale toetsing en 25 punten zijn vrij in te vullen.
Gz-psychologen die in opleiding zijn tot klinisch psycholoog, kunnen voor de herregistratie als gz-psycholoog volstaan met een bewijs van inschrijving in het opleidingsregister. Ze hoeven dus niet apart aan te tonen dat ze voldoen aan de werkervaringseis.
Wanneer je als klinisch psycholoog ook geregistreerd staat als psychotherapeut moet je je apart laten herregistreren voor de titel psychotherapeut bij het BIG-register.
Beroepsprofiel klinisch psycholoog
Meer weten over het werk van een klinisch psycholoog en waarin hij/zij zich onderscheidt van andere psychologen zoals de gz-psycholoog en de klinisch neuropsycholoog, of de psychotherapeut en de psychiater? Download dan het beroepsprofiel klinisch psycholoog (pdf).