In 2025 is voor de subsidieregeling Opleiding in een jeugd-ggz-instelling € 3,7 miljoen beschikbaar. Vanuit het NIP maken we ons hard voor het inzetten van psychologische kennis voor de jeugd (van zwangerschap, via onderwijs tot volwassenheid) wat doorwerkt in volwassenheid en dus (zorg) kosten kan besparen op langere termijn. Het NIP maakt zich dan ook hard voor het extra investeren in het goed opleiden van psychologen in het jeugddomein.

In de begroting staan de komende periode (t/m 2030) een aantal onderzoeken gepland. In 2025 gaat dat bijvoorbeeld om een onderzoek naar de arbeidsmarkt en opleidingen zorg en in 2028 staat de geestelijke gezondheidszorg op de planning.

Specifiek voor de ggz staan er daarnaast nog de volgende onderzoeksthema’s op de planning:

Van belang voor de ggz is het Interdepartementaal Beleidsonderzoek Mentale gezondheid en ggz (IBO) volgend jaar. De ervaring leert dat de uitkomsten van een IBO kunnen gaan doorwerken in beleid van komende jaren.

Het IBO Mentale gezondheid en ggz gaat over de ondersteuning en zorg rondom mentale klachten en psychische aandoeningen die geleverd wordt in de Zvw, Wlz, Wmo, Jeugdwet en de Wpg. Omdat er ook een wisselwerking is tussen mentale gezondheid en andere delen van de maatschappij, worden ook bestaanszekerheid (wonen, armoede en schulden), belasting door school of studie en werk/arbeidsparticipatie meegenomen. Het IBO heeft o.a. als doel te komen tot handelingsperspectief voor de overheid ter voorkoming en beperking van mentale klachten en psychische problemen en voor het oplossen van de structurele problemen in de toegang en inrichting van de ondersteuning en zorg en concrete beleidsvarianten.

De uitgaven bij de ggz zijn circa € 200 miljoen hoger dan afgesproken. Voor de ggz is het aannemelijk dat de verhoogde uitgaven 2024 ook in 2025 en 2026 doorwerken. Het kader van de ggz wordt op basis van deze actualisatiecijfers 2024 aangepast. De aanpassingen van de kaders voor deze sectoren laten de IZA-afspraken over de financiële opgave op basis van lagere groei voor de ggz onverlet.

De actuele macrokaders zijn met inachtneming van de aanpassingen van de sectorale kaders en technische mutaties als volgt (prijspeil 2024).

Het aanpakken van het personeelstekort in de zorg heeft grote prioriteit voor dit kabinet. Zorg is immers mensenwerk. Er ligt een prognose van een arbeidsmarkttekort van bijna 200.000 medewerkers in zorg en welzijn in 2033. Voorkomen moet worden dat dit arbeidsmarkttekort onbeheersbaar wordt. Het is onmogelijk om deze arbeidsmarkttekorten af te wenden door steeds meer mensen van buiten de zorg aan te trekken, daar zijn immers ook grote tekorten. We zullen het moeten doen met de mensen die nu al in de zorg werken en de natuurlijke aanwas. Het kabinet zet in langs drie lijnen:

1. Het halveren van de administratietijd in 2030.
2. De juiste inzet van medewerkers, door o.a. zorg die niet effectief is uit het pakket te halen.
3. Het vergroten van vakmanschap en werkplezier,

Zie uitgebreidere maatregelen arbeidsmarkt zorg.

Vrijwel alle instrumenten die het nieuwe kabinet voorstelt zijn bedoeld om het werken in de zorg aantrekkelijker maken en zorgpersoneel te behouden. Wij roepen het kabinet op hier ook nadrukkelijk zorgprofessionals bij te betrekken.

Immers, zonder de concrete input van de professionals uit het veld is het niet haalbaar om over vakmanschap, werkplezier of op welke manier technologie de werkdruk kan verlichten na te denken en de gestelde doelen te bereiken. Daarnaast benadrukken we voor psychologen graag nogmaals dat het tekort voor onze beroepsgroep niet zit in een tekort aan psychologen, noch een grote uitstroom of beperkte interesse in het vakgebied. Het tekort zit hem voor de psychologen in een tekort aan beschikbare gelden voor de beroepsopleiding. VWS en de minister van VWS zijn stelselverantwoordelijk voor een goede, betaalbare en toegankelijke zorg. Daarvoor is het noodzakelijk dat er voldoende, goed toegeruste zorgmedewerkers worden opgeleid.

Het NIP blijft, in samenwerking met andere veldpartijen, aandacht blijven vragen voor de subsidie van de gz-opleiding en VWS en de minister oproepen om hun verantwoordelijkheid voor de opleidingen van de psychologen te nemen.

De grote bezuiniging van het vorige kabinet (van 615 miljoen euro) op de ouderenzorg is van tafel. De ouderenzorg is hopeloos versnipperd over verschillende zorgwetten. Het kabinet zorgt ervoor dat zorgwetten beter op elkaar worden afgestemd. De grootste arbeidsmarkttekorten worden verwacht in de ouderenzorg. Het kabinet zal het voortouw nemen tot een hoofdlijnenakkoord voor de ouderenzorg waarin de onbeheersbare arbeidsmarkttekorten worden afgewend en de ouderenzorg daarmee ook financieel houdbaar wordt. Voldoende medewerkers en voldoende opgeleide medewerkers staat in de verpleeghuizen gelijk aan kwaliteit. Dit is ook een van de speerpunten van het NIP.

Daarnaast licht ook hier het kabinet wetgeving door en doet verbetervoorstellen zoals het beëindigen van het systeem van herindicaties voor mensen die in een verpleeghuis wonen. De indicatiestelling blijft gebruikt worden voor de urgentie op de wachtlijst. Verder is het kabinet voornemens onafhankelijke indicatiestelling in de wijkverpleging in te voeren. Daarna wil het kabinet de onafhankelijke indicatiestelling ook invoeren in de ggz.

Het voornemen is om de wet Integrale suïcidepreventie in 2025 in werking te laten treden en te starten met implementatie.

In de stukken wordt meermaals ingegaan op het belang van preventie. Het voorkomen blijft immers beter dan genezen. Het kabinet geeft aan tot doel te hebben een gezonde generatie in 2040. De marketing van ongezonde producten gericht op kinderen en jongeren wordt tegengegaan.

Met een actieplan met een focus op jongeren wordt geprobeert het vapen terug te dringen en er wordt campagne gevoerd over de negatieve gezondheids- en maatschappelijke consequenties van het kopen en gebruiken van illegale drugs. Door dit zichtbaar te maken, wil het kabinet het bewustzijn versterken.

Samen met organisaties in de zorg wordt gewerkt aan een investeringsmodel voor preventie. En met gemeenten worden afspraken gemaakt over de inzet van bewezen effectieve maatregelen, zoals valpreventie, kansrijke start en het bevorderen van seksuele gezondheid.

Op basis van de begroting lijkt echter geen extra impuls om deze beleidsrichting ook daadwerkelijk kracht bij te zetten.

Eerder dit jaar haalde het wetsvoorstel Toezicht gelijke kansen bij werving en selectie het net niet in de Eerste Kamer. Het NIP riep werkgevers op om hun verantwoordelijkheid te nemen en ondanks dat er nu geen wetgeving komt toch aan de slag te gaan met objectief werven en selecteren. Het kabinet pakt objectieve werving en selectie inderdaad op.

In 2025 gaat het kabinet uitvoering geven aan de Ontwikkelagenda gelijke kansen, waarmee werkgevers worden ondersteund in het creëren van gelijke kansen op de arbeidsmarkt via objectieve werving en selectie. Hiervoor is jaarlijks € 1 miljoen beschikbaar. Daarnaast heeft de minister eerder toegezegd om bij de actualisering en evaluatie van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) ook aandacht te hebben voor maatschappelijke thema’s, zoals werving en selectie.

De eerder aangekondigde bezuinigingen op de wetenschap worden aangepast. Minister Bruins schrapt vanaf volgend jaar de mogelijkheid voor wetenschappers om een starters- of stimuleringsfonds te ontvangen. Ook de onderzoeksfinancier NWO moet fors bezuinigen.

Dit heeft grote gevolgen voor de psychologen die werken in de wetenschap. Het NIP maakt zich zorgen dat psychologisch onderzoek naar bijvoorbeeld betere interventies bij psychische klachten, een soepele ontwikkeling van kinderen en jongeren, verbetering van werkomstandigheden en het breder begrijpen en ondersteunen van mensen in de samenleving hiermee beperkt wordt.

De inzet van psychologen is cruciaal om het hoofd te bieden aan de maatschappelijke uitdagingen, ook in 2025. Psychologen willen nadrukkelijk hun bijdrage leveren bij maatschappelijke uitdagingen die leven in o.a. de zorg, jeugdhulp, onderwijs, op de arbeidsmarkt en in de samenleving als geheel. Het NIP ondersteunt haar leden hierbij.