Ironisch genoeg valt Earth Day 10 dagen ná Earth Overshoot Day. Dit is de dag waarop de Nederlanders de biocapaciteit hebben gebruikt die voor een jaar beschikbaar is. Toch wil de Expertgroep Klimaat- en gedragsverandering van het NIP vandaag een positief bericht brengen. Er is namelijk een duidelijke verschuiving gaande. We zien steeds meer mensen hun zorgen over het klimaat uiten. Ook opmerkelijk is de groeiende steun voor activisten. Mensen die voorheen negatief tegenover radicalere klimaatacties stonden, voelen nu meer begrip. Mensen die voorheen activisten alleen in stilte steunden, gaan nu zelf naar de A12. 

Deze verandering in perceptie kan deels verklaard worden door het ‘radical flank effect’. De radicalere flanken van de klimaatbeweging helpen om de steun voor de meer gematigde activisten van diezelfde groep te verhogen. Dit voelt tegenstrijdig, maar de literatuur heeft dit meerdere malen uitgewezen. Het effect zit in het gebruik van radicalere tactieken, niet in een radicalere agenda. Dat betekent dat radicalere acties als soep gooien op zichzelf niet als sympathieker worden gezien, maar dat deze actie er wel voor zorgen dat de minder radicale klimaatbeweging meer sympathie krijgt van inwoners. 

Een andere verklaring voor de steeds groter groeiende klimaatbeweging ligt in de sociale norm. Meer en meer zien we klimaatactie als iets dat logisch, vanzelfsprekend en noodzakelijk is. Zet je je nog niet in voor het klimaat? Dan loop je achter. Sociale normen geven ons gedrag richting. We vinden het belangrijk hoe anderen over bepaalde dingen denken en wat anderen doen. Razendsnel en onbewust observeren we wat anderen doen om ons eigen gedrag te bepalen. Als het klimaatgedrag saillant is, als we praten over ons klimaatgedrag, als we onze klimaatzorgen delen en wanneer onze woorden en daden elkaar niet tegenspreken, dan is de kans groter dat de goede sociale norm ontstaat.

Hierbij maakt het ook uit wie zijn zorgen deelt en klimaatbewust gedrag laat zien. De groeiende diversiteit van mensen die zich uitspreken over het klimaat is heel belangrijk. Van boeren en bankiers tot BN’ers. Bekende mensen worden over het algemeen als sympathiek gezien en wat zij uitdragen nemen we vaak serieus. In het rijtje van BN’ers die meedoen met klimaatacties bevinden zich o.a. Carice van Houten, Sieger Sloot, Katja Herbers, Merol, Simone van der Vlugt en Daphne Bunskoek. Dit worden er elke dag meer. Maar ook influencers en media helpen om het onderwerp meer mainstream te maken. We zien het steeds vaker terugkomen in films en series. Samen zorgen al deze bekende mensen, (radicale) activisten en verschuivende sociale norm ervoor dat we ons steeds bewuster zijn van de impact die wij mensen hebben op onze planeet en het klimaat, niet alleen op Earth Day. En ‘weten is nog geen doen’, maar dit groeiende klimaatbewustzijn vergroot wel het psychologisch fundament voor alle gedragsveranderingen die nodig zijn om onze aarde zo goed mogelijk te beschermen.